Nationaal Park Cantanhez is een natuurpark in het uiterste zuid-westen van Guinee-Bissau. Hier vind je de laatste duizend vierkante kilometer regenwoud van het land. Het gebied is een dicht web van gigantische kapokbomen, palmbomen en meer dan 200 plantensoorten. Het is het leefgebied van Afrika’s meest westelijke groep chimpansees, maar je vindt er ook bavianen, buffels en colobus apen. Er wordt gezegd dat er ook nog olifanten leven in het park en de borden die weggebruikers attenderen op het gevaar zijn aanwezig. De dieren zelf zijn echter al in tijden niet meer gezien.

In de mangrove- en eilandgebieden die deel uitmaken van het beschermde gebied, kun je op zoek naar zeekoeien, kleine nijlpaarden en honderden vogelsoorten. 

Binnen het park zijn een serie wandelproutes uitgezet. In het gezelschap van een getrainde gids is de kans dat je bij een wandeling in de vroege ochtend chimpansees tegen komt vrij groot. De nog overgebleven groepen worden door de parkwachters goed in de gaten gehouden en gewoonlijk is de slaapplek voor de nacht bekend. 

Op zoek naar chimpansees

Ook wij gaan op stap op zoek naar de chimpansees. Om 05.15 gaat de wekker en gaan we lopend de jungle in. Gisteravond heeft de gids de plek gevonden waar de apen overnachten en vanochtend is het de bedoeling dat we ze zien ontwaken. Het eerste stuk is goed te doen over een bestaand pad maar daarna lopen we het oerwoud zelf in en moeten we een weg zoeken tussen de bomen, lianen en vegetatie door. Dit wordt enigszins bemoeilijkt doordat we geen licht kunnen gebruiken omdat dat onze komst zou verraden. 

Rond half zeven stoppen we op een plek naast een enorme termietenheuvel en blijven daar wachten tot het langzaam licht wordt. Als eerste horen we de chimpansees wakker worden. Rondom horen we kreten en gekraak van takken terwijl de apen door de bomen slingeren. Terwijl de spanning stijgt is er opeens een hels kabaal vlak achter ons waar een chimpansee zich een weg baant door het bos. Enige tijd later zien we hem opeens in een boom omhoog klimmen waarin ook nog twee andere soortgenoten ontwaken. Ze zitten op vrij grote afstand, maar dat maakt de beleving niet minder indrukwekkend. 

Zo van een afstandje lijken de dieren niet veel kleiner dan ons te zijn. We blijven enige tijd kijken naar het groepje. Ondertussen horen we overal om ons heen geluiden die duiden op nog meer chimpansees. De vegetatie is echter te dicht dus het blijft bij het groepje dat we zien in de boom voor ons. Het is genoeg. De hele ervaring van de geluiden in de ontwakende jungle. De spanning tijdens het wachten op de zonsopkomst en de uiteindelijke vreugde bij het spotten van de eerste chimpansee. Zelfs de takken die op de terugweg zo nu en dan in ons gezicht zwiepen kunnen de ‘big smile’ niet van ons gezicht afslaan.

Gewekt door ruziënde apen

Overnachten in het park kan bij het officiële kampement dat is opgezet door de parkbeheerders en er is ook de mogelijkheid om hier je eigen tent op te zetten. Van dit laatste maken we dankbaar gebruik. De volgende ochtend schrik ik wakker als er boven mijn hoofd een meningsverschil wordt uitgevochten.

Een stel apen maakt een enorme herrie en ik besluit maar eens een kijkje te nemen waar dat allemaal goed voor is. Terwijl ik de tent openrits zie ik nog net de herrieschoppers weg slingeren. Het lijkt een ideaal plaatje tot ik me omdraai en zie dat de helft van mijn tent vol zit met gele natte plekken. Blijkbaar heeft één van de apen over mijn tent zitten piesen..

Bereikbaarheid nationaal park Cantanhez

Een bezoek aan het park is alleen realistisch is het droge seizoen en met een 4WD. Tijdens de regens veranderen de onverharde wegen in onbegaanbare rivieren.

Om bij het park te komen zal je over eigen vervoer of een hoop geduld moeten beschikken. Tot Buba is prima te doen met het openbaar vervoer. Vanaf hier zul je zelf vervoer moeten regelen naar Jemberem. Of beproef je geluk en probeer een lift te krijgen bij één van de met lange tussenpozen voorbijkomende auto’s. Drie kilometer na Buba verlaat je het asfalt en laatste 70 kilometer gaan over een onverharde weg. In het begin is die nog prima begaanbaar. Op ongeveer op de helft rijden we door het laatste grote dorp en veranderd de weg in een smal paadje. Tussen de kleine dorpjes met omringende cashewplantages zijn nog grote stukken bos te vinden en op een gegeven moment rij je het echte regenwoud in.

Zoals altijd, de moeilijkst bereikbare plaatsen zijn vaak het mooist en dat is ook hier met het Nationale park Cantanhez het geval.

Foto’s Maarten van de Biezen