De zwarte neushoorn (Diceros bicornis) is een van de meest indrukwekkende en bedreigde diersoorten van Afrika. Met zijn karakteristieke puntige bovenlip en imposante hoorns staat hij symbool voor kracht en tegelijk kwetsbaarheid. In dit artikel nemen we je mee in de wereld van de zwarte neushoorn: van zijn leefgebied en gedrag tot de bedreigingen waarmee hij wordt geconfronteerd en de plekken waar je hem in het wild kunt spotten.
Kenmerken van de Zwarte Neushoorn
Ondanks zijn naam is de zwarte neushoorn niet echt zwart, maar leigrijs van kleur. Zijn naam dient vooral om hem te onderscheiden van de witte neushoorn, die een bredere, platte lip heeft. De zwarte neushoorn heeft een flexibele, puntige bovenlip, perfect om bladeren, takken en struiken mee af te knippen. Hij draagt twee hoorns, waarvan de voorste soms wel zestig centimeter lang kan worden. Volwassen dieren wegen tussen de 700 en 1.400 kilo en bereiken een schofthoogte van ongeveer 1,5 meter. Dit indrukwekkende dier straalt kracht uit, maar zijn ogen verraden een opmerkelijke intelligentie en nieuwsgierigheid.
Leefgebied van de Zwarte Neushoorn
De zwarte neushoorn leeft voornamelijk in Oost- en Zuid-Afrika, in landen zoals Zuid-Afrika, Namibië, Kenia, Tanzania en Oeganda. Zijn leefomgeving varieert van droge struiksavannes tot open bossen, en soms ook moerasgebieden. Waar voedselrijkdom heerst, voelt de zwarte neushoorn zich thuis. Hij voedt zich met kruiden, grassen en houtige planten, waarbij zijn puntige lip hem helpt de beste bladeren te kiezen. Modderpoelen en stofbaden zijn voor hem essentieel: ze verwijderen parasieten en beschermen zijn huid tegen de felle zon. Het is een opmerkelijk gezicht wanneer een zwart neushoorn zich volledig onderdompelt in modder, waarna hij met een tevreden gegrom uit het water stapt.
Gedrag en levenswijze
De zwarte neushoorn is een solitair en territoriaal dier. Hij beweegt zich vaak alleen door zijn dichte habitat, waarbij hij snel kan reageren op dreigingen. Zijn agressieve reputatie is deels te verklaren door het feit dat hij in struikachtig terrein leeft, waardoor gevaar vaak onverwachts opduikt. De communicatie verloopt via geurmarkeringen, geluiden en subtiele lichaamstaal. Afhankelijk van de omgeving kan hij zowel overdag als ’s nachts actief zijn. Ondanks zijn indrukwekkende gestalte en kracht blijft hij een voorzichtig en oplettend dier.
⚠️ Bedreigingen voor de Zwarte Neushoorn
De grootste bedreiging voor de zwarte neushoorn is stroperij. Zijn hoorn is op de zwarte markt zeer gewild en wordt verkocht voor enorme bedragen. Daarnaast lijdt de soort onder verlies van leefgebied door menselijke activiteiten zoals landbouw en infrastructuur. In 2025 alleen al werden in Zuid-Afrika meer dan honderd neushoorns gedood door stropers, een schrijnende herinnering aan de voortdurende gevaren die deze soort bedreigen. Het behoud van deze dieren is een voortdurende strijd, waarbij internationale samenwerking en lokale beschermingsmaatregelen cruciaal zijn.
Populatie en bescherming
In de jaren zeventig waren er nog ongeveer zeventigduizend zwarte neushoorns. Door stroperij en verlies van leefgebied daalde hun aantal drastisch tot minder dan 2.500 in 1995. Dankzij intensieve beschermingsprogramma’s is de populatie inmiddels gestegen naar ongeveer 6.700 dieren. In Zuid-Afrika heeft het Black Rhino Range Expansion Project (BRREP) veel bijgedragen aan het herstel: sinds 2003 zijn 400 zwarte neushoorns in zeventien verschillende gebieden uitgezet. Intensieve patrouilles en anti-stroperijmaatregelen zorgen ervoor dat steeds meer neushoorns veilig kunnen leven.
De beste plekken om Zwarte Neushoorns te spotten
Wil je de zwarte neushoorn in het wild ervaren? De volgende locaties bieden de beste kansen:
-
Etosha National Park, Namibië – De dieren zijn vaak te zien bij de waterpoelen, vooral tijdens het droge seizoen.
-
Hluhluwe-iMfolozi Park, Zuid-Afrika – Wereldberoemd vanwege het succes van de herintroductie van de zwarte neushoorn.
-
Nairobi National Park, Kenia – Een unieke safari dichtbij de stad, ideaal voor een eerste ontmoeting met deze indrukwekkende dieren.
-
Addo Elephant Park, Zuid-Afrika – Hier kun je neushoorns spotten naast een grote populatie olifanten en ander wild.
-
️ Meer informatie en inspiratie
