Als je tijdens een safari in Zuidelijk Afrika opeens een logge, grijze verschijning ziet met een gigantische hoorn op zijn snuit, dan is de kans groot dat je oog in oog staat met de witte neushoorn. Ondanks zijn imposante uiterlijk is dit dier verrassend vreedzaam – tenzij je hem te dicht benadert natuurlijk. De witte neushoorn is de grootste van alle neushoornsoorten en kan wel 2.300 kilo wegen. Toch beweegt hij zich met verrassende souplesse door de savanne.
Een naam met een misverstand
De witte neushoorn is niet echt wit. Zijn naam is het resultaat van een vertaalfout. Het Afrikaanse woord weit betekent ‘wijd’, en verwijst naar de brede bek van deze soort. Maar Engelse kolonisten verstonden er “white” van, en zo werd de witte neushoorn geboren – terwijl hij net zo grijs is als zijn soortgenoten.
Twee ondersoorten
Er bestaan twee ondersoorten: de zuidelijke witte neushoorn en de noordelijke witte neushoorn.
-
De zuidelijke soort leeft vooral in Zuid-Afrika, Namibië, Zimbabwe Malawi en Kenia. Dankzij beschermingsprogramma’s gaat het relatief goed met deze populatie.
-
Het lot van de noordelijke witte neushoorn is tragischer. Er leven nog maar twee vrouwtjes in Kenia, streng bewaakt door rangers. Mannetjes zijn er niet meer, waardoor alleen moderne technologie (zoals IVF) nog hoop biedt voor het voortbestaan van deze ondersoort.
De beste plekken om witte neushoorns te spotten
Wie zelf oog in oog wil staan met een witte neushoorn, kan het beste naar het zuiden van Afrika reizen. Daar vind je de grootste en meest stabiele populaties.
-
Hluhluwe-iMfolozi Park (Zuid-Afrika) – Hier is de soort ooit gered van uitsterven. De kans om neushoorns te zien is groot.
-
Kruger National Park (Zuid-Afrika) – Misschien wel de bekendste plek om deze giganten te spotten, vaak gewoon langs de weg.
-
Etosha National Park (Namibië) – Een uitstekende plek om ze bij waterplaatsen te observeren.
-
Mosi-oa-Tunya National Park (Zambia) – Hier kun je zelfs te voet met rangers neushoorns benaderen.
-
Lake Nakuru National Park (Kenia) – Bekend om zijn grote populatie witte neushoorns die vaak in open vlaktes grazen.
-
Ol Pejeta Conservancy (Kenia) – Het emotionele hoogtepunt: de laatste twee noordelijke witte neushoorns ter wereld.
In het Fathala in Senegal kan je ook op zoek naar de witte neushoorn.
Sociale reuzen
In tegenstelling tot de zwarte neushoorn, die vaak een einzelgänger is, zie je de witte neushoorn regelmatig in kleine groepjes grazen. Hun brede mond is perfect aangepast om grote hoeveelheden gras kort af te grazen. Vaak zie je ze in de vroege ochtend of late namiddag rustig rondschuifelen, hun massieve kop dicht bij de grond.
Stroperij en de handel in hoorns
Helaas is de witte neushoorn ook een symbool geworden van de strijd tegen stroperij. Hun hoorn, gemaakt van keratine (hetzelfde materiaal als nagels en haren), wordt op de zwarte markt voor enorme bedragen verkocht. Vooral in Aziatische landen wordt neushoornhoorn ten onrechte gezien als medicijn of statussymbool.
Dit heeft geleid tot een ware crisis: duizenden neushoorns zijn in de afgelopen decennia gestroopt. In Zuid-Afrika, waar de meeste witte neushoorns leven, worden parken zwaar bewaakt en worden sommige dieren zelfs van hun hoorns ontdaan om ze minder aantrekkelijk te maken voor stropers.
Internationale organisaties en lokale rangers leveren dagelijks een strijd om deze dieren te beschermen – vaak met gevaar voor eigen leven.
Komische weetjes en anekdotes
-
Witte neushoorns hebben een slecht gezichtsvermogen, maar een uitstekend gehoor. Hun oren draaien als satellietschotels, altijd alert.
-
Hun hoorn lijkt indrukwekkend, maar is feitelijk niets meer dan een enorme nagel. Alleen groeit hij wél op een veel imposantere plek.
-
Tijdens een safari in South Luangwa zat onze gids vol spannende verhalen. We reden rustig langs een open vlakte toen ineens een jonge witte neushoorn besloot dat onze jeep wel héél interessant was. Met zijn logge, nieuwsgierige tred kwam hij dichterbij, snuffelend alsof hij wilde checken of we misschien ook gras aten. Iedereen hield de adem in – behalve de gids, die droogjes zei: “Geen zorgen hoor, hij denkt waarschijnlijk dat we een vreemd vierkant nijlpaard zijn.”
De neushoorn stapte langzaam om de jeep heen, keek ons met zijn kleine oogjes onderzoekend aan, en draaide toen zijn kont naar ons toe. Net toen we dachten dat hij zou vertrekken, liet hij een oorverdovend scheet. De hele jeep barstte in lachen uit. Het leek bijna alsof de witte reus wilde zeggen: “Zo, dat was mijn visitekaartje, ik ga weer verder.”
Fototips: zo leg je de witte neushoorn vast
Wil je dit indrukwekkende dier goed op de foto krijgen, dan helpt geduld. Zoek een plek waar ze grazen en wacht op interactie tussen moeder en kalf – dat levert vaak vertederende beelden op. Probeer ook eens een foto te maken met het landschap eromheen, zodat de omvang van het dier goed tot zijn recht komt. En wees voorbereid: als ze besluiten dichterbij te komen, heb je ineens een heel groot model in je lens.
Foto’s Maarten van de Biezen
