Giraffe uitgelicht – alles over de reus van de savanne

De reus van de savanne

De giraffe is zonder twijfel één van de meest opvallende bewoners van Afrika. Met zijn slungelige benen en torenhoge nek steekt hij overal bovenuit. Wie hem voor het eerst ziet, vraagt zich af of dit dier niet het resultaat is van een grapje van de natuur. Toch is de giraffe een wonder van perfectie: een groot en krachtig hart dat bloed meters omhoog pompt, een tong van bijna een halve meter die moeiteloos tussen de doorns door glijdt, en een vacht die net zo uniek is als een vingerafdruk.

Vier soorten giraffes

Vaak spreken we over de giraffe, maar wetenschappers maken onderscheid tussen vier soorten: de noordelijke giraffe, de zuidelijke giraffe, de Masai-giraffe en de netgiraffe (ook wel reticulated giraffe).

Elke soort heeft een eigen vlekkenpatroon en verspreidingsgebied. Zo heeft de Masai-giraffe grillige donkere vlekken en leeft hij in Kenia en Tanzania, terwijl de netgiraffe met zijn strakke rasterpatroon vooral in Noord-Kenia en Somalië voorkomt. Binnen deze groepen bestaan ook weer ondersoorten, zoals de Thornicroft’s giraffe in Zambia en de Kordofan-giraffe in Centraal-Afrika.

Een spectaculaire start

De geboorte van een giraffe is spectaculair. Terwijl de moeder blijft staan, valt het kalf zomaar twee meter omlaag de wereld in. Dat klinkt heftig, maar juist die val zorgt ervoor dat de navelstreng breekt en het jong begint te ademen. Binnen een uur staat het wiebelend op de lange benen, klaar om roofdieren te slim af te zijn.

Wist je dat giraffes bijna niet slapen?

In tegenstelling tot mensen hebben giraffes genoeg aan hooguit een halfuur slaap per dag. Ze dommelen in korte dutjes, vaak staand en soms zelfs met de ogen open. Het idee dat een giraffe onder een boom ligt te ronken is dus pure fantasie.

Mannen met nekproblemen

Als twee mannetjes strijden om een vrouwtje, doen ze dat niet met tanden of klauwen, maar met hun nek. Dit zogenaamde ‘necking’ ziet er bijna komisch uit: twee reuzen die in slow motion met hun lange halzen tegen elkaar zwaaien. Toch is het serieus, want de klappen kunnen flink hard aankomen. De winnaar krijgt niet alleen de eer, maar meestal ook het meisje.

De tong die alles pakt

De tong van een giraffe is een verhaal op zich: paars, taai en ruim veertig centimeter lang. Daarmee plukken ze moeiteloos de sappigste bladeren van acaciabomen, tussen de scherpe doorns door.

Maar soms gaat dat mis. In menig dierentuin is het al voorgekomen dat een nieuwsgierige giraffe een zonnebril of hoed meeneemt, simpelweg omdat hij dacht dat het eetbaar was.

Een komisch begin van het leven

Het kalf dat na zijn eerste vrije val de wereld in tuimelt, blijft vaak niet onopgemerkt. Rangers hebben meer dan eens lachend verteld hoe een pasgeboren giraffe wankelend probeert op te staan, maar steeds weer omvalt als een klunzige kleuter. Toch leert hij razendsnel, want in de savanne is er geen tijd voor oefenrondjes.

Waar kun je giraffes spotten?

Wie zelf oog in oog wil staan met deze reuzen, hoeft alleen maar naar de juiste plek in Afrika af te reizen. Dit zijn enkele van de beste bestemmingen:

• Serengeti National Park (Tanzania) – uitgestrekte vlaktes waar Masai-giraffes tussen de acacia’s grazen.

• Masai Mara (Kenia) – één van de bekendste plekken om netgiraffes en Masai-giraffes te zien, vaak samen met olifanten en leeuwen.

• Kruger National Park (Zuid-Afrika) – hier struinen zuidelijke giraffes rustig langs de wegen, vaak goed zichtbaar vanaf je safariauto.

• Etosha National Park (Namibië) – indrukwekkende ontmoetingen bij de drinkplaatsen, waar giraffes hun poten wijd uit elkaar zetten om te drinken.

• South Luangwa (Zambia) – het exclusieve leefgebied van de Thornicroft’s giraffe, een ondersoort die nergens anders voorkomt.

  

Bedreigd maar geliefd

Ondanks hun imposante uiterlijk gaat het niet overal goed met giraffes. Populaties zijn in de laatste decennia sterk afgenomen door stroperij en verlies van leefgebied. Sommige ondersoorten, zoals de Kordofan-giraffe, zijn inmiddels zeldzaam geworden. Gelukkig zetten natuurorganisaties en reservaten zich steeds actiever in voor hun bescherming.

Waarom we van giraffes houden

Misschien komt het door hun vriendelijke ogen, hun onhandige maar gracieuze manier van bewegen, of simpelweg door hun indrukwekkende lengte. De giraffe doet ons glimlachen en herinnert ons eraan hoe bijzonder en speels de natuur kan zijn.

Een dier dat letterlijk de horizon aftast, en tegelijkertijd diep geworteld is in de Afrikaanse savanne.

Fototips: zo leg je giraffes perfect vast op safari

Een giraffe is van zichzelf al fotogeniek, maar met een paar simpele tips maak je het verschil tussen een leuke vakantiekiek en een foto die thuis aan de muur kan.

Allereerst: let op het licht. Vroeg in de ochtend of vlak voor zonsondergang krijgen giraffes een warme gloed en lange schaduwen. Midden op de dag wordt de foto vaak te hard en flets.

Daarnaast draait het bij giraffes om standpunt en perspectief. Omdat ze zo hoog zijn, fotografeer je ze vaak van onderaf. Dat kan indrukwekkend zijn, maar probeer ook eens een foto te maken vanaf een hoger punt – bijvoorbeeld een heuvel of een safarivoertuig met open dak.

Geduld is je grootste wapen. Giraffes zijn rustige dieren die niet snel op de vlucht slaan. Neem de tijd om te wachten tot ze drinken (een prachtig gezicht als ze hun poten wijd uit elkaar zetten) of hun nekken langs elkaar zwaaien in een krachtmeting.

Tot slot: vergeet de omgeving niet. Een silhouet van een giraffe tegen een oranje zonsondergang of tussen de acaciabomen vertelt vaak meer dan een ingezoomde close-up. Het is juist de combinatie van dier én landschap die de magie van Afrika vangt.

(Foto’s Maarten van de Biezen)