De kolonistenagame is een veel voorkomende reptielensoort ten zuiden van de Sahara. Met ruim 30 ondersoorten is er een grote variatie. Oorspronkelijk kwam deze hagedis alleen in savanne gebieden voor, maar tegenwoordig wordt ze ook regelmatig in bewoonde gebieden en dorpen gespot.
De kolonistenagame leeft gewoonlijk in groepjes van tien tot twintig individuen. De oudste, sterkste hagedis heeft de leiding en moet deze positie regelmatig verdedigen. Andere individuen binnen de groep die denken sterk genoeg te zijn zullen proberen om de leider van de troon te stoten en dat betekend vechten… Tijdens de gevechten proberen de rivalen elkaar op de kop te raken met een klap van de staart. Opvallend is dat bij zo’n gevecht de kop van de hagedis bruin kleurt en er witte stippen verschijnen op het lijf.
De kleur van de kolonistenagame varieert echter niet alleen tijdens het vechten. Ook ’s nachts veranderd de kleur naar donkerbruin. Overdag zijn de mannetjes lichtblauw met een oranje/ rode kop. De vrouwtjes blijven altijd bruin. Deze vrouwtjes kennen onderling ook een rangorde die losstaat van de mannetjes. Het vrouwtje met de hoogste rang is altijd dicht in de buurt van de leider en weert op haar beurt ook weer vrouwelijke belagers af.
Nou lijkt het er misschien een beetje op alsof de hagedissen altijd aan het vechten zijn, maar gelukkig leven de groepjes voornamelijk in harmonie samen.
Kolonistenagames eten voornamelijk insecten, maar soms ook kleine zoogdieren en reptielen. Ook bloemen, vruchten en grassen staan op het menu. Net als een kameleon gebruikt de kolonistenagame zijn snelle kleverige tong om prooien te vangen. De hagedis gaat soms naast een mierenspoor zitten om de passerende mieren rustig op te peuzelen.
De engelse naam van de kolonistenagame is common agame en de wetenschappelijke Latijnse naam is Agama agama.
Leefgebied van de kolonistenagame
De kolonistenagame komt in een groot deel van oostelijk Afrika in rotsachtige gebieden voor. Het dier is bijvoorbeeld te vinden op de babooncliff in het Nakuru National Park van Kenia. Verder is hij in grote aantallen aanwezig op Mount Kenya en de Kilimanjaro in Tanzania. Ook in het noordelijke deel van Kenia, centraal Tanzania en centraal Oeganda is hij te vinden. Ondersoorten worden onder andere aangetroffen in West-Afrika tot aan Senegal en naar het noorden tot aan Egypte. De kolonistenagame leeft vanaf zeeniveau tot op een hoogte van zo’n 2200 m.
De agame geeft de voorkeur aan kale, rotsachtige omgevingen, maar ook in gebieden met hoge bomen wordt de hagedis aangetroffen. De meeste reptielen en amfibieën hebben veel last van de mens omdat hun leefgebied verdwijnt. De kolonistenagame daarentegen heeft veel profijt van de ontbossing die in Afrika plaatsvindt, omdat hierdoor juist meer geschikte levensgebieden ontstaan.
